การวางแผนครอบครัว เป็นการที่คู่สมรสวางแผนไว้ว่า จะมีบุตรกี่คน จะมีเมื่อไร รวมทั้งระยะถี่ห่าง โดยให้บุตรที่จะเกิดมามีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง คู่สมรสมีความสามารถที่จะเลี้ยงดูให้ความรัก ความเอาใจใส่ ให้มีการศึกษา รวมทั้งสนับสนุนอาชีพที่เหมาะสม และเติบโตเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศชาติต่อไป

ดังนั้น การวางแผนครอบครัว จึงมีความสำคัญ ช่วยให้มีบุตรในเวลาที่ต้องการเมื่อครอบครัวมีความมั่นคง เพื่อให้บุตรที่เกิดมา ได้รับการเลี้ยงดูที่เหมาะสม ดังนั้นชายหญิง ควรใช้วิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม นอกจากนี้ การคุมกำเนิดในวัยรุ่น (อายุมากกว่า 10 ปีแต่น้อยกว่า 20 ปี) หรือ คู่ที่ยังไม่พร้อมจะมีบุตร  ควรป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ โดยการใช้ถุงยางอนามัย เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เอชไอวีและเอดส์ ควบคู่ไปกับวิธีคุมกำเนิดชั่วคราวของฝ่ายหญิงทุกครั้ง  

หญิงชายที่เตรียมสร้างครอบครัวและมีลูก ควรเตรียมความพร้อมในหลายๆ ด้าน ตั้งแต่เรียนรู้กันอย่างเปิดเผย ทั้งนิสัยใจคอ ลักษณะครอบครัวที่แตกต่างกัน เพื่อให้มีชีวิตคู่อยู่อย่างยั่งยืน ดังนั้นก่อนคิดจะมีลูกหรือครอบครัว ควรจะเตรียมตัวให้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง รวมทั้งตรวจร่างกายและตรวจเลือดก่อนแต่งงานหรือมีลูกเพื่อที่จะได้ลูกที่มีสุขภาพสมบูรณ์และแข็งแรง

เพศสัมพันธ์ อาจจะไม่ใช่สิ่งสำคัญที่สุดในชีวิตคู่ เพราะชีวิตคู่จะต้องมีปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน แต่การรอบรู้เรื่องเพศย่อมทำให้ชีวิตคู่มีความสุข เพราะการรู้จักเพศตัวเองและเพศตรงข้าม จะสามารถสร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อกันได้